Written by Sữa bà bầu
Axit folic
(hay còn gọi là folat) cần thiết cho sự phát triển và phân chia tế bào
của người, động vật, thực vật và vi khuẩn và cũng cần cho sự hình thành
của tế bào máu. Phụ nữ có thai bị thiếu hụt axit folic sẽ gây ảnh hưởng
đến thai nhi, đó là gây
khuyết tật của ống thần kinh.
Mối liên quan giữa axit folic và dị tật
ống thần kinh lần đầu tiên đã được nêu lên từ 30 năm trước đây, và các
nhà khoa học cho rằng khoảng 50-70% các trường hợp dị tật ống thần kinh
có thể phòng tránh được nếu phụ nữa mang thai sử dụng axit folic trong
khoảng thời gian từ trước khi thụ thai đến 4 tuần sau khi thụ thai.
Nhu cầu trung bình axit folic 3 mcg/kg
trọng lượng cơ thể ở người trưởng thành (tương đương 180-200mcg/ ngày).
Phụ nữ có thai nhu cầu tăng hơn 400 mcg/ngày để đáp ứng sự gia tăng của
quá trình phân chia tế bào cũng như tăng kích thước tử cung, cho việc
tổng hợp nhân tế bào (ADN và ARN), protein, hình thành rau thai, tăng số
lượng tế bào hồng cầu, sự tăng trưởng của bào thai và do sự tăng thải
folat qua nước tiểu khi mang thai. Phụ nữ thiếu hụt axit folic dẫn tới:
Thiếu máu hồng cầu khổng lồ, nguy cơ sảy thai, sinh non, sinh con nhẹ
cân và có thể gây nên khuyết tật của ống thần kinh thai nhi (nứt đốt
sống, não úng thuỷ). Nứt đốt sống là khuyết tật, trong đó một bộ phận
của một hay nhiều đốt sống không phát triển trọn vẹn, làm cho một đoạn
tuỷ sống bị lộ ra. Nứt đốt sống có thể xảy ra ở bất kỳ đốt sống nào
nhưng thông thường nhất là ở dưới thắt lưng và mức độ nghiêm trọng tuỳ
thuộc vào số lượng mô thần kinh bị phô bầy. Triệu chứng của tật nứt đốt
sống có thể là liệt hai chân, tiểu không kiểm soát được hay não úng thuỷ
(não có nước). Sự không hoàn thiện của ống thần kinh (ống thần kinh
đóng không kín) xảy ra vào ngày thứ 28 sau thụ thai.
Ảnh minh hoạ.
Do vậy, phải bổ sung acid xit folic
trước khi thụ thai thì mới có hiệu quả dự phòng khuyết tật ống thần kinh
cho thai nhi. Khi phát hiện có thai mới mới bắt đầu bổ sung thì đã
chậm, vì thế điều quan trọng là cần bổ sung vào trước thời kỳ có thai.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo tất cả phụ nữ dự định mang thai
phải bắt đầu bổ sung đủ axit folic 3 tháng trước thời điểm dự định có
thai để đảm bảo đủ khẩu phần hàng ngày có 400mcg axit folic.
Tất
cả các bà mẹ đều có nguy cơ tiềm ẩn sinh ra đứa trẻ bị nứt đốt sống,
não úng thuỷ bất kể các bà mẹ này là bao nhiêu tuổi, có con lần đầu hay
nhiều con và ngay cả khi sức khoẻ của họ là tốt. Tuy nhiên, một số bà mẹ
có nguy cơ cao, cần bắt buộc bổ sung axit folic đó là các bà mẹ có tình
trạng dinh dưỡng kém, gày yếu, ăn ít, khẩu phần ăn không cân đối, nghèo
chất dinh dưỡng, nhất là các vitamin và chất khoáng. Các bà mẹ mới sảy
thai, thai chết lưu, làm việc vất vả, căng thẳng. Phụ nữ đẻ dày, có tiền
sử có con bị khuyết tật ống thần kinh, nghiện rượu, hay hút thuốc lá.
Làm thế nào đủ lượng axit folic đối với
phụ nữ khi mang thai, nên ăn các thực phẩm có nhiều folat như gan (gà,
lợn, gan động vật, trứng, cá...), các loại rau có màu xanh thẫm (rau
ngót, hoa lơ xanh). Trước khi có thai ít nhất từ 1 đến 3 tháng bổ sung
dưới dạng uống axit folic liều 400mcg/ngày, uống kèm theo với viên sắt
từ khi phát hiện có thai đến sau khi sinh 1 tháng, uống
sữa cho bà bầu.
Hiện nay có nhiều chế phẩm sắt và axit folic, nên lựa chọn loại viên
sắt – axit folic hàm lượng chứa 60mg sắt nguyên tố, và axit folic 400
mcg. Để tăng cường hấp thu sắt, các bà mẹ nên ăn thêm rau xanh, hoa quả
tươi để có nhiều vitamin C.
